Moe van gluten...
Voor mij zit Lilian. Lilian is een paar maanden geleden bij me gekomen omdat ze altijd moe is. Aan het einde van de dag is ze op, ingestort. Met een man, 2 kinderen en een baan, plus het feit dat je toch ook een leuk leven wilt leiden, was op een gegeven moment de maat vol. Ze had geen zin meer om te sporten, lag het liefst 's avonds om 8 uur al in bed en had continu last van een kort lontje. Ze ging op zoek naar hulp, eerst bij haar huisarts. Deze liet haar bloed checken, maar daar kwam niet echt iets bijzonders uit, alle waarden waren in orde. Maar Lilian had het gevoel dat er iets niet klopte.
En zo kwam ze bij mij terecht. Op het moment dat iemand bij mij komt, vraag ik ze altijd het hemd van het lijf, meestal zijn er meerdere factoren die meespelen. Sommige mensen kunnen grote stappen zetten op het gebied van voeding, anderen kleintjes omdat ze al heel erg letten op wat ze eten. Toch hoeft het niet altijd zo te zijn, dat alles wat gezond is, ook echt gezond is voor jou!
Door middel van ontlastingsonderzoek kwamen we er achter dat Lilian gluten-sensitief is.
Gluten-allergie? Coeliakie? Gluten-sensitief?
Even voor de duidelijkheid:
- Allergisch voor tarwe. Dit kun je checken via je een huidprik bij de allergoloog. Alle tarwe producten moeten vermeden worden; je kan er zelfs van in shock raken!
- Glutenintolerant, oftewel je hebt coeliakie. Dit test je via een bloedtest en/of ontlastingsonderzoek op anti-transglutaminase en anti-gliadine en uiteindelijk een darmbiopt om te zien of je darmvlokken (daarover verderop meer) zijn aangetast. Mensen met coeliakie mogen levenslang geen gluten meer.
- Gluten-sensitief. Bij deze mensen wordt geen coeliakie of tarwe-allergie vastgesteld, maar zij voelen zich vaak wel een stuk beter als zij de gluten (zoveel mogelijk) laten staan. Dit kun je via een ontlastingsonderzoek laten testen, je kijkt dan ook naar de anti-gliadine en anti-transglutaminase waardes. Voorral de anti-gliadine is in dit geval verhoogd. Vaak hebben mensen met PDS (prikkelbaar darm-syndroom) hier last van.
NB: Er komt niets uit deze tests, als je al gedurende langere tijd geen gluten hebt gegeten. Natuurlijk kun je ook de gluten gedurende 6 weken uit je voeding schrappen. Voel je je daarna beter, dan heb je eigenlijk al voldoende bewijs voor gluten-sensitiviteit!
Hoe ziet een darm eruit?
Hieronder zie je een plaatje van de (dunne) darm. Links op de doorsnede, zie je als je goed kijkt allemaal kleine uitstulpinkjes, waarvan er eentje is uitvergroot in het middelste plaatje. Dit zijn darmvlokken of darmvilli, die verantwoordelijk zijn voor het opnemen van voedingsstoffen, vitamines en mineralen uit je voeding. Rechts zie je bovenaan hoe de darmvlokken vernietigd zijn, onderaan hoe gezonde darmvlokken eruit zien. Loop je al een hele tijd met coeliakie rond zonder dat je het weet, dan hebben de gluten vaak al veel darmvlokken vernietigd. Hierdoor ontstaan problemen met de opname van je voedingsstoffen en kan je gezondheidsklachten krijgen.
Bij gluten-sensitiviteit zijn de darmvlokken nog gedeeltelijk intact, maar is je darmslijmvlies wel aangetast. Hier kunnen allerlei klachten naast vermoeidheid uit voortkomen, bijvoorbeeld andere voedingsintoleranties, een opgeblazen buik, verstopping of juist diarree.
Wat is er aan de hand?
Een slechte conditie van je darmen is een van de redenen dat je je zo moe kunt voelen door een gluten-sensitiviteit. Je darmen bepalen een groot deel van je weerstand, doordat je goede darmflora je voeding helpt verteren en opnemen, waardoor je beter bestand bent tegen ziekteverwekkers. De goede darmflora maken vitamines (o.a. vitamine K) aan en hebben een gezond darmslijmvlies nodig om optimaal hun werk te kunnen doen. Darmslijmvlies zorgt voor een beschermende laag in je darmen, zodat indringers (verkeerde bacteriën) in de darm blijven en ze met de ontlasting kunnen worden afgevoerd.
Op het moment dat je darm in slechte conditie is, wordt je gezondheid ondermijnd. Gluten tasten de darmvilli (en ook je darmslijmvlies) aan, bij coeliakie in versterkte mate. Hierdoor kan de darm de voedingsstoffen niet goed opnemen, want hiervoor moeten de darmvilli intact zijn en een goede balans bestaan in de darmflora. Ook kunnen ziekteverwekkers doorheen de beschadigde darmwand in de bloedbaan komen en ons zo ziek maken (PDS).
(Wil je nog even nalezen wat darmflora ook alweer was, klik dan hier)
Dat Lilian kort na het eten van een pannenkoek zich zo verschrikkelijk moe voelde, kan te maken hebben met een opeenstapeling van verborgen gluten die ze die dag gegeten heeft (het zit in vleeswaren bijvoorbeeld en zelfs in postzegels!). Met haar weerstand van dat moment en met het feit dat haar lichaam meer moeite heeft met het verteren van gluten dan de gemiddelde mens. Haar lichaam moet dus keihard werken om die pannenkoek te verwerken en weer af te voeren, met vermoeidheid als gevolg.
Wat nu?
Ook bij gluten-sensitiviteit is het belangrijk dat je glutenvrij eet. Echter het is niet nodig om zo strikt te zijn. Een coeliakie-patient kan bijvoorbeeld geen gewoon bier drinken, geen patat uit de snackbar eten (omdat dat gebakken is in vet waarin ook andere gepaneerde producten in zijn gebakken). En ga zo nog maar even door. Zolang je thuis bent kun je dit redelijk goed regelen, maar zodra je buiten de deur bent is het heel erg moeilijk. Iemand met gluten-sensitiviteit zou zelfs af en toe een koekje kunnen eten afhankelijk van de klachten die daarna ontstaan.
Heb je een vermoeden dat jij ook niet goed tegen gluten kunt? Neem dan even contact met mij (06-14866282) op of kijk voor meer informatie hier.
Ben jij op zoek naar glutenvrije alternatieven? Kijk dan eens op deze sites:
https://www.puurmieke.nl/voeding/glutenvrij/
https://www.paleo-store.nl/voeding/snacks
http://www.glutenfreeamsterdam.com Voor alle glutenvrije adresjes in Amsterdam!
Misschien heb jij wel het vermoeden dat jouw darmen ook niet helemaal in orde zijn? Speciaal voor jou heb ik een makkelijke boodschappenlijst gemaakt, waarop je alle voeding waar je darmen blij van worden, kunt vinden! Vraag hem hieronder aan!